پروتکل هانیبال اسرائیل | یک سرباز مرده بهتر از یک سرباز اسیر شده است

در این مطلب از مجله اخبار استار بورس پروتکل هانیبال اسرائیل | یک سرباز مرده بهتر از یک سرباز اسیر شده است را قرار دادیم .

پروتکل هانیبال اسرائیل | یک سرباز مرده بهتر از یک سرباز اسیر شده است

ارتش اسرائیل چندین دهه است که با “پروتکل هانیبال” کار می کند

پروتکل هانیبال (که دستورالعمل هانیبال نیز نامیده می شود)، رویه ای است که توسط ارتش اسرائیل برای جلوگیری از دستگیری سربازان خود، حتی اگر به معنای کشتن آنها باشد، استفاده می کند، بنابراین این پروتکل اجازه بمباران مواضع سربازان اسیر را می دهد. این پیش نویس توسط 3 افسر عالی رتبه تهیه شد و تا زمان تصویب آن در سال 2006 یک پروتکل مخفی باقی ماند.

پروتکل “هانیبال” جنجال گسترده ای را در اسرائیل برانگیخت، زیرا مخالفان آن را “گزینه ای وحشیانه” توصیف می کنند که جان زندانیانی را که می توان نجات داد به خطر می اندازد.

اسرائیل از سال 1986 دستورالعمل “هانیبال” را در موارد متعددی اجرا کرده است و ویرانگرترین اجرای آن در رفح در سال 2014 بود. از 11 اسرائیلی که این پروتکل در 7 مورد برای آنها اعمال شد، تنها یک سرباز جان سالم به در برد.

اصطلاح «پروتکل هانیبال» در عملیات «سیل الاقصی» که در سحرگاه 7 اکتبر 2023 توسط مقاومت فلسطین آغاز شد و طی آن به شهرک‌های اطراف نوار غزه یورش برد، چندین مکان و پایگاه نظامی را تحت کنترل گرفت، دوباره ظاهر شد. برای ارتش اشغالگر و حدود 250 اسراییلی از جمله دهها سرباز و افسر اسیر شد که اشغالگران با بمباران خشونت آمیز غزه پاسخ دادند که منجر به هزاران شهید و زخمی شد.

پروتکل هانیبال چیست؟

نظرات در مورد اینکه آیا این پروتکل نظامی “هانیبال” نامیده می شد و اینکه چه کسی این اصطلاح را به طور خاص ابداع کرد، متفاوت است. کسانی هستند که معتقدند این اصطلاح به روشی اطلاق می شود که رهبر تاریخی کارتاژ، هانیبال بارکا، به زندگی خود پایان داد، زمانی که تصمیم گرفت به جای اسیر شدن به دست رومیان، خود را مسموم کند.

در حالی که برخی دیگر بر این باورند که نام این سیستم – که تا سال 2006 یک راز نظامی باقی مانده بود – حدود 3 دهه پیش توسط رایانه ای متعلق به ارتش اشغالگر به طور تصادفی انتخاب شده و توسط 3 افسر ارشد ارتش ساخته شده است.

ارتش اسرائیل علیرغم انتقادهای مکرر داخلی که معتقد است از نیروهای خود در میدان حفاظت نمی کند، تنها ارتشی در جهان است که از این رویه استفاده می کند.

راهنمایی شفاهی و رونوشت محرمانه

توسعه و تدوین آن به انعقاد قرارداد اسیران موسوم به «جلیل» بین اسرائیل و جنبش جبهه مردمی برای آزادی فلسطین به رهبری احمد جبرئیل دبیرکل آن در سال 1985 برمی گردد که طی آن او 3 سرباز اسرائیلی را با 1150 فلسطینی مبادله کرد.

پس از آن، سیستم «دستورالعمل هانیبال» در سال 1986، یعنی 5 ماه پس از دستگیری دو سرباز اسرائیلی (یوسف فینک و رافائل الشیخ) توسط حزب الله لبنان، به طور رسمی معرفی شد و عملیات مبادله اسیران متعاقب آن به عنوان «نامتوازن» توصیف شد. بنابراین به سربازان دستور داده شد که اسرائیلی ها باید به هر قیمتی مانع ربودن همکاران خود شوند.

این پروتکل – در آن زمان – توسط یوسی پلد، رئیس فرماندهی شمالی ارتش اسرائیل، با همکاری کمیته ای متشکل از ژنرال بازنشسته اوری اور، رئیس سابق ستاد ارتش اسرائیل، گابی اشکنازی، فرمانده فرماندهی شمالی ارتش اسرائیل، امرام لوین، تهیه شد.

برای بیش از یک دهه، سانسورهای نظامی خبرنگاران را از گزارش در مورد این پروتکل یا حتی بحث در مورد موضوع آن منع می کردند و متن کامل این دستورالعمل هرگز منتشر نشد و ادعا می کرد که انجام این کار ممکن است روحیه مردم اسرائیل را تضعیف کند.

در سال 2003، یک پزشک اسرائیلی که هنگام خدمت به عنوان سرباز ذخیره در لبنان در مورد این دستورالعمل شنیده بود، شروع به درخواست برای لغو آن کرد که منجر به از حالت طبقه بندی آن شد.

اعتقاد بر این است که دو نسخه متفاوت از دستورالعمل هانیبال وجود دارد، یکی نسخه مکتوب مخفی فقط در بالاترین سطوح ارتش اسرائیل در دسترس است و دیگری یک دستورالعمل شفاهی به فرماندهان لشکر و سطوح پایین تر.

کشته شد، اسیر نشد

از دیدگاه ارتش اسرائیل، مفهوم “یک سرباز مرده بهتر از یک سرباز اسیر” هسته اصلی دکترین پروتکل هانیبال بود. این دستورالعمل اقداماتی را که ارتش باید در صورت ربوده شدن یک سرباز انجام دهد، مشخص می کرد و در آن بیان شد. هدف جلوگیری از افتادن سربازان به دست دشمن بود، حتی در صورت لزوم آنها را بکشید.

مقامات نظامی معتقدند که ربوده شدن سربازان یک موضوع استراتژیک است، نه یک موضوع تاکتیکی و هزینه بسیار بالایی دارد که اسرائیل باید برای آزادی آنها بپردازد.

در اصل، این پروتکل بر سیاست زمین سوخته تکیه دارد و در صورت دستگیری یک سرباز، آتش بی‌مورد را با هدف کشتن اسیرکنندگان و اسیر با هم، شرط می‌کند.

پروتکل مسئولیت کامل تسریع در این امر را بر عهده فرمانده محلی می گذارد، زیرا در چنین مواردی دقایق اولیه تعیین کننده است.

در سال 2011، یک فرمانده جولانی ضبط شد که به یگان خود می گوید: “هیچ سربازی در گردان 51 به هر قیمتی و تحت هیچ شرایطی ربوده نخواهد شد، حتی اگر به این معنی باشد که او باید نارنجک خود را با کسانی که قصد دستگیری او را دارند منفجر کند، حتی اگر او را دستگیر کنند. اگر این بدان معناست که او باید نارنجک خود را با کسانی که می خواهند او را دستگیر کنند منفجر کند.

پروتکل هانیبال در ابتدا با هدف هدایت سربازان به ممانعت از ربودن همکاران خود به هر قیمتی بود

پروتکل سه گانه جایگزین

اگرچه جزئیات پروتکل «هانیبال» برای سال‌ها محرمانه بود، اما اختلافات شدیدی را برانگیخت، تا اینکه پس از ربوده شدن سرباز اسرائیلی گیلاد شالیت در غزه در سال 2006، اصلاح شد و زبان سند بحث برانگیز برای روشن شدن این موضوع ملایم شد. خواستار کشتن عمدی سربازان اسیر نشوید.

رئیس ستاد ارتش اسرائیل، بنی گانتز، به این ترتیب یک اصل به نام (اصل اثر مضاعف) را ایجاد کرد، که تصریح می کند که نتیجه بد (کشتن سرباز اسیر شده) از نظر اخلاقی فقط به عنوان یک عارضه جانبی ترویج یک امر خوب مجاز است.

در ژوئن 2016، رئیس سابق ستاد ارتش اسرائیل، گادی آیزنکوت، بر اساس توصیه یوسف شاپیرا، دادستان کل کشور و یک قاضی بازنشسته، لغو پروتکل “هانیبال” را اعلام کرد. چارچوب فصل حقوق بین الملل در پیش نویس گزارش تجاوز به غزه در تابستان 2014.

آیزنکوت سپس دستور داد تا دستور جدیدی که در بخش عملیات روی آن کار می‌شد، درباره رسیدگی به موارد اسیر سربازان بنویسد، اما اطلاعات زیادی در مورد جزئیات این اصلاحات در دست نیست.

اعتقاد بر این است که – طبق گزارش ها – عبارت سند قدیمی که در هر جایی قابل اجرا است و رویه های آن به طور مداوم در حال بررسی است تا از هرگونه سوء تفاهم جلوگیری شود و 3 پروتکل به جای آن تدوین شده است که مربوط به مکان و شرایط است. آدم ربایی، و به آنها 3 نام مختلف داده اند:

اولین مورد که (آزمایش واقعی) نامیده می شود، مربوط به آدم ربایی در کرانه باختری در زمان صلح است.
دومی تورنیکت (بانداژ برای توقف خونریزی) نامیده می شود و مخصوص آدم ربایی در هر نقطه خارج از مرزهای اسرائیل در زمان صلح است.
در مورد سوم، آن را (همان نگهبان) می نامند و مربوط به موارد آدم ربایی در داخل یا خارج از اسرائیل است، اما در زمان جنگ، یا در شرایط اضطراری دیگر.

در حالی که هیچ پروتکلی برای رسیدگی به پرونده های ربوده شدن سربازان در داخل اسرائیل در زمان صلح وجود نداشت. اعتقاد بر این است که پروتکل سه جانبه به سیاست رسیدگی به این موارد وفادار مانده است.

در سند قدیمی که حاوی متون محرمانه ای بود، آمده بود که «پرسنل نظامی باید هر گونه ربوده شدن سربازان را خنثی کنند، حتی اگر مجبور باشند به سرباز دیگری آسیب برسانند یا مجروح کنند». اصلاحیه جدید خواستار مراقبت برای “جلوگیری از آسیب به سربازان ربوده شده” است.

جنجال و انتقاد

پروتکل «هانیبال» از زمانی که رسمی شد، جنجال‌ها و انتقادات عمومی زیادی را در جامعه امنیتی اسرائیل برانگیخت و سؤال اصلی درباره اخلاقیات پروتکل و پیامدهای مختلف دستورالعمل‌های آن بود.

این دستورالعمل برای سال‌ها در معرض تفاسیر متفاوت و مبهم بود و سربازان اسرائیلی در میدان نبرد به شدت درباره آن بحث می‌کردند و حداقل یکی از فرماندهان گردان، طبق تحقیقات انجام شده توسط روزنامه هاآرتص، از اطلاع‌رسانی به سربازان خود از این پروتکل خودداری کرد. به بهانه «غیرقانونی بودن»

در عمل، هر فرمانده نظامی تفسیر خود را از اجرای دستور هانیبال به سربازان خود ارائه می کرد. گزارش های خبری حاکی از آن است که فرمانده گردان گولانی به سربازان خود دستور داده است که در صورت مشاهده خطر ربوده شدن، خود را با نارنجک دستی منفجر کنند.

در مورد فرمانده سابق تیپ نهال، سرهنگ موتی باروخ، او به سربازان خود دستور داد تا تمام تلاش خود را برای جلوگیری از آدم ربایی انجام دهند، از جمله تیراندازی به خودروی آدم ربایان در حالی که جان زندانی را به خطر می اندازند.

این امر توسط انجمن حقوق مدنی در اسرائیل غیرقانونی تلقی شد و از یهودا واینستین، دادستان کل آمریکا خواست تا به دولت و ارتش دستور دهد که چنین اقدامات نظامی، چه به دلیل تهدید سرباز ربوده شده و چه به دلیل قتل و آسیب احتمالی، مجاز نباشد. غیرنظامیان

در مورد مشاور حقوقی ارشد سازمان، دان یاکر، او معتقد بود که اجرای این پروتکل در یک منطقه پرجمعیت، اصل تبعیض در حقوق بین‌الملل بشردوستانه را نقض می‌کند و «روش غیرقانونی جنگی است که قوانین جنگ را نقض می‌کند». اعطای مجوز به سربازان برای وارد کردن «آسیب رساندن به سرباز دیگر برای جلوگیری از ربوده شدن او» این کار پایه‌های قانون و اخلاق را متزلزل می‌کند و باید مطلقاً محکوم شود.

برخی از فرماندهان گردان ها از ابلاغ این دستورالعمل به نیروهای خود خودداری کردند و سایر سربازان برای اجرای آن از روحانیون و حاخام ها راهنمایی خواستند و برخی از آنها از اجرای آن در میدان جنگ به فرماندهان خود اطلاع دادند.

مدل های اجرای پروتکل «هانیبال».

مارس 2016: پروتکل «هانیبال» به مدت نیم ساعت اجرایی شد، زمانی که دو سرباز پس از حمله به اردوگاه آوارگان قلندیه مجبور به ترک وسیله نقلیه خود شدند. متوجه شد که یک سرباز گم شده است.
آگوست 2014: زمانی که ستوان هادار گلدین در رفح در جنوب نوار غزه دستگیر شده بود استفاده شد. بمباران بی رویه ارتش اسرائیل منجر به کشته شدن 135 تا 200 غیرنظامی فلسطینی از جمله 75 کودک در عرض 3 ساعت شد و در نهایت ارتش قبل از اجرای پروتکل به این نتیجه رسید که سرباز قبلاً مرده است.
جولای 2014: نیروهای ارتش اسرائیل پروتکل هانیبال را فعال کردند و زمانی که گمان می رفت سربازی به نام گای لوی در جریان نبرد شوجایا مفقود شده باشد، دستور تیراندازی گسترده دادند.
اکتبر 2000: “پروتکل هانیبال” زمانی فعال شد که حزب الله 3 سرباز اسرائیلی را در مزارع شبعا تحت اشغال اسرائیل به نام های عدی ابتان، بنیامین ابراهیم و عمر سوید دستگیر کرد و آنها را از طریق خط آتش بس به لبنان و یک اسرائیلی منتقل کرد. هلیکوپتر تهاجمی به سمت آنها تیراندازی کرد و 26 خودرو در منطقه در حال تردد بودند که فکر می کردند سربازان ربوده شده به یکی از آنها منتقل می شوند.
در طول جنگ غزه (2008-2009): این دستور زمانی صادر شد که یک سرباز اسرائیلی در حین جستجوی خانه ای در نوار غزه توسط جنگجویان حماس مورد اصابت گلوله قرار گرفت و بعداً برای جلوگیری از زنده گرفتن سربازان مجروح، خانه بمباران شد.
ژوئن 2006: زمانی که حماس گیلاد شلیت را در یک حمله فرامرزی از غزه به تصرف خود درآورد، خیلی دیر رسید و مانع ربوده شدن او نشد. در نهایت، او در سال 2011 با 1027 اسیر فلسطینی مبادله شد که بیشترین تعداد اسیری است که تاکنون با یک اسیر اسرائیلی مبادله شده است.
جولای 2006: “پروتکل هانیبال” زمانی فعال شد که جنگجویان حزب الله در نزدیکی روستای عیتا الشعب در مرز لبنان و اسرائیل دو سرباز اسرائیلی (ایهود گلدواسر، الداد رگو) را اسیر کردند و سه سرباز دیگر کشته شدند. در نهایت اجساد سربازان در سال 2008 در ازای آزادی اسیر لبنانی نسیم نصر بازگردانده شد.